هویت و منافع روسیه در منطقه‌گرایی اوراسیایی

Authors

  • بهاره سازمند دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

گفتمان‌های هویتی روسیه با فروپاشی اتحاد شوروی، در اطراف مرزهای این کشور با منطقه‌ای متشکل از دولت‌ها و مرزهای سرزمینی روبه‌رو شدند که پیش از این در قالب یک «ما» تعریف می‌شدند و اکنون باید به‌عنوان «آنها» باز تعریف شده و جایگاه آنها در پیوستار «خود- دیگری» روسیه مشخص می‌شد. این گفتمان‌ها در بازتعریف خود، بر دامنه‌ای از برداشت‌های مختلف از تداوم «ما بودگی» در دوران پساشوروی تا «دگرپنداری» و «غیریت‌سازی» از منطقۀ اوراسیا تأکید کرده‌اند. بسته به یکسان‌انگاری یا دگرپنداری هویتی، منطقه‌گرایی اوراسیایی در کلان‌گفتمان‌های هویتی روسیه (غرب‌گرایی، دولت‌گرایی و اوراسیاگرایی) بازنمایی‌های متفاوتی پیدا کرده و در نتیجه ترجیحات روسیه در این فرایند با چرخش‌های فروگذارانه و تأکیدگذارانه همراه شده است. این پژوهش در راستای علت‌یابی افت‌وخیزهای مشارکت روسیه در منطقه‌گرایی اوراسیایی، با کاربست نظریۀ «منطقه‌گرایی سازه‌انگارانه انتقادی»، بر این فرض تأکید دارد که «مناظره‌های هویتی در گفتمان‌های سیاست خارجی روسیه، علت چرخش‌های فروگذارانه و تأکیدگذارانۀ این کشور در ترجیح مشارکت در منطقه‌گرایی اوراسیایی بوده است».

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ایران، روسیه و همگرایی اوراسیایی؛ منافع منطقه‌گرایی فعال

هدف این نوشتار بررسی ابعاد و منافع مشارکت ایران در همگرایی اوراسیایی در تعامل با روسیه است. با وجود تأکیدهای نظری تاکنون به این مهم توجه عملی نشده است که نبود نگاه عینی به روندها و منافع، شناخت ناکافی ظرفیت‌ها، نبود راهبرد کلان اوراسیایی، نگاه دنباله‌‌رو به «روندساز»ها و روندهای برساخته در این حوزه از دلیل‌های اصلی این موفق‌نبودن هستند. این نوشتار با رویکرد قیاسی-تحلیلی به نظر و عمل تهران و مسک...

full text

سیاست اوراسیایی ترکیه: منافع و دستاوردها

این مقاله به سیاست های ترکیه در حوزه اوراسیا در طول دوره زمانی پس از جنگ سرد متمرکز است.  پرسش اصلی این مقاله به دستاوردها و نتایج سیاست ترکیه در این حوزه و چگونگی تحقق آن مربوط است و این ایده را بسط می دهد که دولت ترکیه در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی از شرائط مساعدی برخوردار بوده و از این رو، کوشیده است تا از این مولفه ها و موقعیت ها بهره لازم را ببرد. آنکارا در سطح داخلی با وجود دو نگرش...

full text

کالبد شکافی همگرایی اوراسیایی روسیه؛ چارچوب‌های مفهومی و عملیاتی

 فدراسیون روسیه به عنوان وارث اصلی اتحاد جماهیر شوروی  در 31 دسامبر 1991 با ایجاد تجمعی از کشورهای باقی مانده از فروپاشی توانست یازده جمهوری از پانزده جمهوری تازه استقلال یافته را گرد خود آورد. سیاست روسیه در دوران پسا شوروی در قبال منطقه اوراسیای مرکزی نشان دهنده‌ این مطلب است که این کشور در تلاش است تا ضمن حفظ حوزه پیرامونی خود، بر روندها و سیاست‌های این کشورها نیز صاحب ...

full text

بازنمایی‎های سازه‏انگارانه منطقه‌گرایی‏ اوراسیایی در گفتمان اوراسیاگرایی روسیه

منطقه‌گرایی اوراسیایی یک پدیده واحد از بازنمایی‏های سازه‏انگارانه متفاوتی در کلان‎گفتمان هویتی اوراسیاگرایی روسیه برخوردار بوده است. این بازنمایی‏ها، در کشاکش ارتباط ساختی دوسویه میان هویت و منافع روسیه تولید شده‎ است. با توجه به شدت و عمق مرزگذاری‎های هویتی با دگرهای داخلی و خارجی در میان روایت‎های مختلف گفتمان هویتی اوراسیاگرایی، شکل‏های متفاوتی پیدا کرده‎ است. برتری/ فروتری مستمر در جایگ...

full text

تأثیر گفتمان‎های هویتی روسیه بر نقش‌یابی اوراسیایی ایران

گفتمان‌های هویتی روسیه (غرب‏گرایی، دولت‏گرایی و اوراسیاگرایی) در دوران پساشوروی با تولید نظام‌های معنایی، شیوۀ تفسیر مادی و انگاره‌ای نظام سیاسی این کشور از اوراسیا و منطقه‎گرایی اوراسیایی را تعیین کرده‏اند. این موضوع، فراتر از روند سازواری بی‎پایان رفتار منطقه‎ای روسیه با نظام‎های معنایی و گزاره‏های هویتی متفاوت، بازبینی و بازچینش مستمر فهرست دوستان/ دشمنان این کشور به‌ویژه در منطقۀ اوراسیا را...

full text

آسیای مرکزی و قفقاز، عرصه تعارض منافع روسیه و غرب

به دنبال فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی، کشور روسیه به دلیل مشکلات داخلی برای مدت کوتاهی از توجه جدی به مسایل آسیای مرکزی و قفقاز بازماند. این امر که سبب خلاء ژئوپولتیکی در این منطقه شد، فعالیت گسترده بازیگران منطقه‌ای مانند ایران، ترکیه، پاکستان و اسرائیل و نیز بازیگران جهانی مانند ناتو را به دنبال داشت. اما تعریف رهبران روسیه از آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان «خارج نزدیک» و نیز پیوندهای سیاسی، اقتص...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 4

pages  979- 1000

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023